Autoriteti i Konkurrencës përfundoi vlerësimin e praktikave në tregun e grumbullimit dhe shitjes me shumicë të fruta–perimeve në qarqet Tiranë, Elbasan, Berat, Fier dhe Korçë, pas një procedure të thelluar hetimore që zgjati gati dy vite dhe përfshiu monitorimin e tregut, hetimin paraprak dhe hetimin e thelluar.
Në mbledhjen e datës 26.11.2025, Komisioni i Konkurrencës miratoi vendimet nr. 1234–1239, me të cilat konstatoi se një grup ndërmarrjesh grumbulluese – Omer Fruit SHPK, Nedrete Arapi PF, Besim Thaqi PF, Morina Grup SHPK, Fruit-To-Zela SHPK dhe Roland-2012 SHPK – kanë bashkërenduar çmimet e blerjes gjatë periudhave të sezonit, duke diktuar çmimet në dëm të fermerëve dhe duke aplikuar mark-up (shtesë mbi kosto) shumë të lartë, deri në 115%.
Kjo sjellje e bashkërenduar përbën marrëveshje të ndaluar sipas nenit 4 të ligjit nr.9121/2003 dhe është cilësuar si shkelje e rëndë, për të cilën Komisioni ka vendosur gjoba deri në 0.15% të xhiros së vitit financiar paraardhës.
Pse ky vendim është i rëndësishëm për fermerët në gjithë Shqipërinë
Hetimi i thelluar tregoi se disa grumbullues, falë fuqisë së tyre negociuese, kishin krijuar një situatë ku fermerët shpesh përballeshin me:
- çmime të diktuara e të koordinuara,
- dyer të mbyllura për negocim,
- varësi të tepruar nga pak blerës,
- presione për uljen e çmimeve,
- dhe shlyerje të vonuara të pagesave.
Vendimi i Autoritetit të Konkurrencës adreson në mënyrë të drejtpërdrejtë këto problematika dheforcon pozitat e fermerëve në treg, duke krijuar kushte për:
- çmime më të drejta e më transparente,
- konkurrencë të ndershme mes grumbulluesve,
- mundësi reale zgjedhjeje për fermerët,
- pagesa më të sigurta dhe marrëdhënie më të balancuara kontraktuale,
- frenimin e skemave të koordinuara që dëmtonin të gjithë tregun kombëtar.
Për më tepër, megjithëse gjobiten 6 ndërmarrje,efekti i vendimit shtrihet në të gjithë tregun kombëtar, sepse:
- sjell qartësi mbi praktikat e ndaluara,
- vendos standarde të reja për transparencën e çmimeve,
- synon disiplinimin e tregut të fruta-perimeve,
- dhe nxit konkurrencën e ndershme për të gjithë aktorët.
Kjo është një ndërhyrje strukturore me impakt të drejtpërdrejtë në zinxhirin ushqimor dhe një sinjal i qartë se Autoriteti i Konkurrencës mbron interesat e fermerëve, një kategori që shpesh përballet me pabarazi të theksuar në negociata.
Detyrime dhe masa korrigjuese për grumbulluesit
Komisioni ka urdhëruar ndërmarrjet e gjobitura që:
- të afishojnë në mënyrë të dukshme çmimet aktuale të produkteve që grumbullojnë,
- të jenë subjekt monitorimi për 1 vit nga Autoriteti i Konkurrencës.
Këto masa synojnë rritjen e transparencës dhe krijimin e një tregu më të drejtë për fermerët.
Rekomandime për Ministrinë e Financave dhe Ministrinë e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural
Me vendimin nr. 1240, Komisioni i Konkurrencës ka adresuar institucionet përgjegjëse me rekomandime të rëndësishme për reformimin e tregut, përfshirë:
- minimizimin e informalitetit në gjithë zinxhirin e tregtimit,
- hartimin e një baze të re ligjore në përputhje me standardet e BE,
- krijimin e një platforme kombëtare online të çmimeve (bursë agro-ushqimore),
- vendosjen e kontratave të detyrueshme dhe të standardizuara,
- dhe bashkëpunimin për transpozimin e Direktivës së BE për praktikat tregtare të padrejta (UTP).
Nëpërmjet këtyre vendimeve, Autoriteti i Konkurrencës vijon përmbushjen e misionit të tij për të garantuar konkurrencë të lirë dhe të ndershme, duke kontribuar drejtpërdrejt në mbrojtjen e fermerëve, rritjen e transparencës dhe funksionimin më të drejtë të tregut agro-ushqimor në Shqipëri
